1. Montaż instalacji nawodnieniowej
1.1. Wytyczenie projektu systemu automatycznego nawadniania w terenie.
W pierwszej kolejności wyznaczamy w terenie miejsce usytuowania zraszaczy. Do tego celu można wykorzystać słupki/chorągiewki, które należy wbić w ziemię w miejscach posadowienia wszystkich zraszaczy wedle sporządzonego planu. Oznaczenia można także wbić w punktach charakterystycznych tj. rozgałęzienia, zmiana kierunku trasy rurociągu.
Kolejną czynnością jest wyznaczenie przebiegu całej sieci rurociągów przy użyciu gipsu, wapna, sznurka lub innego systemu.
1.2. Przygotowanie wykopów i ułożenie przewodów
Wykopy można wykonać przy użyciu łopaty lub koparki łańcuchowej metodą „na odkład” na głębokość ok. 30 cm. W miejscu instalacji zraszacza wykop należy poszerzyć, co pozwoli na łatwiejszy montaż.
W wykonanych wykopach układamy rury i montujemy całą instalację zgodnie z projektem przy użyciu złączek. W celu zapewnienia szczelności instalacji gwinty kształtek połączeniowych owijamy taśmą teflonową.
Wyróżniamy dwa podstawowe sposoby podłączania zraszaczy do rur zasilających:
Mocowanie zraszaczy bezpośrednio na rurze jest tanie i łatwe w montażu, lecz niezalecane ze względu na podatność na uszkodzenia przy obciążeniu zraszacza. Drugi sposób połączenia można uzyskać za pomocą odcinka giętkiego przewodu o małej średnicy. Sposób ten jest bezpieczniejszy i redukuje ryzyko związane z uszkodzeniem mechanicznym urządzeń.
Połączenie elastyczne można zrealizować na trzy sposoby:
Sposób połączenia mikrozraszaczy jest bardzo szybki i prosty. Do podłączenia wykorzystuje się wężyk PVC 4x7. W dyszę mikrozraszacza należy wkręcić bagnet typu F, do którego na wcisk należy dołączyć wężyk. Drugi koniec wężyka przyłączyć do rurociągu za pomocą kompletu bagnetów F i M w uprzednio wykonanym otworze o średnicy ok. 3,5-4 mm. Otwór można wykonać za pomocą wiertarki, przebijaka lub nabijaka.
Niektóre mikrozraszacze jak np. mikrozraszacz Modular, Fogger łączą się z wężykiem za pomocą złączki typu butterfly zamiast bagnetu F, natomiast część dostępnych modeli mikrozraszaczy jak np. Flipper nie wymagają użycia dodatkowych złączy do połączenia z wężykiem.
Linie kroplujące łączymy z rurą zasilającą za pomocą złączek wciskanych, QJ lub PE o wymiarze 16 mm. Są one także wykorzystywane do wszelkich innych połączeń linii (np. przy bocznych odgałęzieniach). Układanie linii kroplujących nie sprawia większych trudności. Linię naziemną należy układać wężykiem w równoległych odstępach co 50 cm. Linię kroplującą podziemną należy układać na głębokości 10 cm w rozstawie co 30 cm (w przypadku linii podziemnej zaleca się ułożenie siatki tzw. "obiegu zamkniętego" zamiast "wężyka"). Linię co ok 1-0,5m należy przybić do podłoża szpilkami.
W przypadku użycia złączek wciskanych polecamy podgrzanie końcówki rurociągu lub linii np. za pomocą zapalniczki.
Studzienki zaworowe stosuje się w celu zabezpieczenia umieszczanych w nich zaworów elektromagnetycznych lub kulowych (w zależności od rodzaju sterowania) przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Montujemy je w dostępnych miejscach, umożliwiających prowadzenie prac związanych z montażem i konserwacją systemu np. wymianą zaworów, czyszczeniem filtra etc. Sposób montażu elementów w skrzynce powinien pozwalać na ich łatwy demontaż - zaleca się użycia złączek ze śrubunkami, czyli tzw. "złączek kolektorowych". W celu ochrony przed zamuleniem studzienki w trakcie opadów deszczu wykonujemy podsypkę żwirową o grubości ok. 15 cm.
W pewnych sytuacjach możemy uniknąć stosowania studzienek rozdzielczych, np. w przypadku, kiedy istnieje możliwość montażu zaworów w piwnicy, garażu lub budynku gospodarczym (często w pomieszczeniu, gdzie znajduje się hydrofor).
W skrzynce zaworowej można umieścić:
Studzienki z zaworem 3/4" - studzienki montowane w celu ręcznego poboru wody w dowolnym punkcie w ogrodzie. Studzienki posiadają gwint dolny 3/4" GW i są wyposażone w zawór 3/4" GZ. Rurociąg prowadzący do studzienki ręcznego poboru wody powinien być dołączony na rurze głównej, aby zagwarantować ciśnienie niezbędne do jej użytkowania. Montaż zalecamy na kolanie gwintowanym PE x 3/4" GZ
Montaż. Studzienki i skrzynki należy umieścić w taki sposób, aby ich górna pokrywa znajdowała się na równi z gruntem. Zaleca się uprzedni montaż elementów znajdujących się w jej wnętrzu i wycięcie stosownych otworów na rurociągi w ściankach na pomocą otwornicy lub innego dostępnego narzędzia. Dno skrzynki wykonane w rozesłanej podsypki z kruszyna zaleca się wypoziomować. Po zasypaniu skrzynki grunt utwardzić ubijając ręcznie bądź ubijakiem.
W skład układu sterowania, jak już wcześniej wspomniano, wchodzą:
Umiejscowienie sterownika. Sterownik należy instalować w miejscu niedostępnym dla osób niepowołanych. Użytkownik musi mieć łatwy dostęp do sterownika, zatem zaleca się, aby sterownik wisiał na wygodnej do obsługi wysokości (min. 1,5 m - nie dotyczy sterowników wodoszczelnych umieszczanych w skrzynce zaworowej). Jeżeli sterownik nie posiada wbudowanego transformatora napięcia, lecz stanowi on osobny element zaleca się umieszczanie obu tych elementów w hermetycznej skrzynce osłonowej. Kategorycznie nie zaleca się umieszczania sterowników zewnętrznych IP44 230VAC w studni lub bezpośrednio nad nią. Sterownik powinien wisieć w miejscu dostosowanym do jego klasy szczelności - wewnętrzny 230VAC w pomieszczeniu, zewnętrzny 230VAC na elewacji zewnętrznej, wodoszczelny 9VDC w miejscu dowolnym.
Miejsce zainstalowania czujnika należy wybrać tak, aby znajdował się on na terenie nieosłoniętym, wystawionym na działanie deszczu czy innych czynników zewnętrznych. Nie może on oczywiście znajdować się w zasięgu oddziaływania zraszaczy, pod rynną, pod drzewem etc. Zaleca się umiejscowienie czujnika w jak najbliższej odległości od sterownika.
Okablowanie. Sterownik łączymy z cewkami zaworów elektromagnetycznych za pomocą kabli ziemnych.
Stosujemy tu kable wielożyłowe, z których jedna wspólna żyła służy do połączenia wszystkich zaworów ze złączem sterownika oznaczonym literą „C” (COMMON, tzn. wspólny lub masa).
Pozostałe żyły elektrozaworów służą do połączenia poszczególnych zaworów ze złączami sterownika oznaczonymi kolejnymi numerami 1, 2, 3 itd., które oznaczają poszczególne sekcje nawodnieniowe. Jeżeli, więc dany zawór elektromagnetyczny połączymy ze złączem sterownika oznaczonym numerem np. 1, będzie to oznaczało, że sekcja wyposażona w ten zawór jest pierwszą sekcją nawodnieniową.
Sterownik łączy się kablem ziemnym także z przewodowym czujnikiem nawadniania, wykorzystując min. 2 żyły.
Do łączenia kabli elektrycznych należy używać hermetycznych konektorów połączeniowych. Kable należy układać w wykopach razem z rurami w celu minimalizacji robót ziemnych. Jeśli zawory umieszczone są w pomieszczeniu, kable należy prowadzić w listwach osłonowych.
1.6. Płukanie instalacji
Jest to bardzo ważna czynność, którą musimy wykonać w celu poprawnego działania systemu. Przeprowadzamy ją zawsze przed montażem elementów, które mogą ulec zapchaniu przez zanieczyszczenia i odpady powstałe w trakcie montażu instalacji (piasek w rurach, skrawki polietylenu po wierceniu otworów pod obejmy itp.). Szczególnie istotne jest, aby płukanie przeprowadzić przed założeniem okularów/korków na końcówki linii kroplujących i dysz zraszaczy.
1.7. Test poprawności działania systemu
Test sprawdzający wykonujemy po całkowitym zakończeniu montażu instalacji, ale przed zasypaniem rur. Obsypujemy tylko zraszacze i studzienki w celu ich unieruchomienia. Następnie otwieramy za pomocą sterownika kolejno wszystkie sekcje, aby sprawdzić, czy nie występują przecieki. Jeśli instalacja jest szczelna możemy przystąpić do zasypywania rur. Do tego celu używamy ziemi wydobytej z wykopów oraz darni (jeśli była zdejmowana). Ostatnią czynnością pozostającą do wykonania jest ustawienie sektorów i zasięgów działania zraszaczy. Następnie należy zaprogramować sterownik czasowy i w obecności inwestora przeprowadzić próbę poprawności działania systemu.
2. Eksploatacja systemu nawadniającego
Podstawą poprawnej eksploatacji systemu nawadniającego jest dokładny instruktaż udzielony użytkownikowi przez firmę instalującą. Należy go przeprowadzić zaraz po zakończeniu prac montażowych. Zalecenia eksploatacyjne dla użytkownika powinny dotyczyć następujących zagadnień:
Takie informacje mogą zapobiec zniszczeniu instalacji podczas innych prac montażowych na działce. Taki sam szkic powinien posiadać wykonawca, gdyż często występuje konieczność rozbudowy istniejącego systemu lub jego przeróbek. Jest to szczególnie istotne, jeżeli klienta i firmę instalatorską dzieli znaczna odległość.
Jest to sprawa bardzo istotna i należy dołożyć wszelkich starań, żeby klient/użytkownik dokładnie zrozumiał zasadę programowania sterownika i czujnika nawadniania. Zaleca się zachowanie instrukcji obsługi urządzeń i korektę ustawień w wyniku obserwacji systemu w ciągu trwania sezonu (wprowadzenie np. korekty sezonowej, wydłużenie czasu podlewania lub zmianę częstotliwości względem warunków pogodowych)
Dodatkowo właściciel instalacji musi zdawać sobie sprawę z konieczności corocznej wymiany baterii przed nowym sezonem w przypadku sterowników bateryjnych.
Sterownik należy odłączyć od zasilania 230V przed zimą. Urządzenia elektroniczne zaleca się na zimę zabrać z ogrodu do pomieszczenia.
W przypadku odwadniania należy skorzystać ze sprężarki powietrza przyłączając jej końcówkę w uprzednio przygotowane złącze. Po zakończeniu odwadniania zawory należy zostawić w pozycji półotwartej. Jeśli w instalacji występuje filtr dyskowy należy pamiętać, aby także usunąć z niego wodę.
Zaleca się regularne czyszczenie filtra dyskowego/siatkowego na instalacji w częstotliwości zależnej od stopnia zanieczyszczenia wody.